یادداشت/ به مناسبت روز صادرات؛
پاشنه‌های آشیل صادرات محصولات فولادی
محمد تاجمیر ریاحی
یکی از اتفاقاتی خوبی که طی سالهای نه چندان دور در صنعت کشور ما رُخ داد، تأمین بخشی از محصولات فولادی از طریق تولید داخل بود. این اتفاق مبارک که پس از پیروزی انقلاب اسلامی با نقش‌آفرینی فولادمبارکه به عنوان بزرگترین فولادساز غرب آسیا و شمال آفریقا ارتقاء یافت باعث جهشی قابل در صنعت و اقتصاد کشور شد.
این صنعت که بر پایه مزیت‌های نسبی از جمله انرژی ارزان و وجود منابع غنی سنگ آهن در کشور شکل گرفت با توجه به تولید بیش از سی میلیون تن از انواع محصولات فولادی، امروزه مازاد تولید نسبت به نیاز کشور را شاهد است که این میزان می‌تواند منبع خوبی برای رشد اقتصادی و ورود ارز به کشور باشد. به عبارت دیگر به تعبیر برخی از فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان فولاد، با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور که شامل ظرفیت‌ها فعال و غیر فعال است، اقتصاد ایران می‌تواند به جای نفت، به اقتصاد فولادی تبدیل شود.
اما علی‌رغم وجود چنین ظرفیت‌های عظیمی که با سرمایه‌گذاری‌هایی بزرگ طی سالهای گذشته ایجاده شده‌اند متأسفانه این صنعت به دلایل مختلفی نتوانسته آن طور که شایسته است در زمینه صادرات و به طور کلی اقتصاد کشور نقش‌آفرینی کند که در ادامه به بخشی از این موارد می‌پردازیم:
- افزایش قیمت حامل‌های انرژی: همانطور که گفته شد یکی از مزیت‌های رقابتی کشور، داشتن منابع انرژی ارزان است که می‌تواند باعث حضور ایران در بازارهای جهانی شود. این در حالی است که علی‌رغم سهم پایین صنعت فولاد از مصرف گاز که چیزی حدود ۵درصد از گاز کشور را شامل می‌شود طی سالهای گذشته شاهد افزایش شدید این قیمت‌ها بوده‌ایم که طبیعتاً این اتفاقات بر افزایش قیمت فولاد تأثیرگذار بوده است.
- محدودیت‌های انرژی: کشور ما یکی از غنی‌ترین کشورها در زمینه منابع گازی است ولی متأسفانه در فصول سرد سال، صنعت فولاد با محدودیت‌های جدی در زمینه این ماده که نقشی حیاتی را تولید بازی می‌کند، مواجه می‌شود. این اتفاق، فولادی‌ها را بر آن داشته است که در میادین گازی سرمایه‌گذاری کنند تا مقداری از این محدودیت‌ها کم شده و پایداری تولید محقق شود. در زمینه برق نیز فولادی‌ها با مشکلات زیادی در فصول گرم سال به خاطر افزایش مصارف خانگی روبرو هستند که بروز این مشکل نیز باعث شده شرکت‌های تولیدکننده فولاد برای تولید برق از روش‌های تجدیدپذیر و غیرتجدیدپذیر، سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی را انجام دهند.
- بخش‌نامه‌ها: طی چند سال گذشته، بخش‌‌نامه‌های مختلفی موجب شده تا موضوع صادرات به خاطر ممنوعیت‌ها، عوارض و … تحت تأثیر قرار بگیرد. این بخش‌نامه‌ها که غالباً ناگهانی و مقطعی بوده، روند صادرات شرکت‌های فولادی را مختل کرده و باعث بروز نگرانی در ذی‌نفعان شده است به طوری که بسیاری از فولادسازان نمی‌توانند برنامه‌ریزی بلند مدت و حتی میان‌مدتی را برای بخش تولید و فروش خود انجام دهند.
- ضعف در زیرساخت‌های حمل‌ونقل: اگر صنعت فولاد و حتی دیگر صنایع کشور بخواهند صادرات‌محور شوند باید سیاست‌ها در زمینه زیرساخت‌های حمل‌ونقل به‌ویژه حمل‌ونقل ریلی و دریایی در کشور بازنگری شود؛ چرا که یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که در قیمت تمام‌شده محصولاتی فولادی، ایفای نقش می‌کند همین موضوع حمل‌ونقل است و به طور مثال کشورهایی موفق نظیر چین، به خاطر سرمایه‌گذاری در این زمینه، برای محصولات خود مزیت نسبی ایجاد کرده و حضور اثرگذار را در بازار جهانی دارند.
در مجموع می‌توان گفت با توجه به ظرفیت‌های موجود در صنعت فولاد کشور، این صنعت می‌تواند اتفاقات بهتری را برای اقتصاد کشور با ورودی جدی‌تر به عرصه صادرات رقم بزند؛ اتفاقاتی که می‌تواند موجب ارتقاء اقتصاد شده و بیشتر از قبل برای مردم امیدآفرین باشد.
فولاد متیل به عنوان دارنده مراکز خدماتی، فروش محصولات فولادمبارکه را به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان خُرد محصولات فولادی در کشور به عهده دارد و به دنبال گسترش فروش این محصولات در خارج کشور است تا به نوبه خود در این زمینه رشد صادرات را در صنعت کشور رقم بزند.
ثبت ديدگاه